مصرف دارو در بارداری باید حتما تحت نظر پزشک و در شرایطی خاص مصرف شود. دوره بارداری بسیار حساس بوده و مصرف هرگونه دارویی می‌تواند به طور مستقیم بر سلامت جنین تاثیر بگذارد. از این رو معمولا مادران در این دوران از هیچ دارویی استفاده نمی‌کنند. اما گاهی به دلیل ایجاد شرایط خاصی مادر مجبور به انجام اینکار شده و باید از دارو استفاده کند. در این شرایط داروها به دو دسته مجاز و غیرمجاز تقسیم شده و متخصصین برای مصرف دارو، روش خاصی را پیشنهاد می‌کنند. از این رو نباید به هیچ عنوان در این مورد به صورت خودسرانه عمل کرد. در صورتی که مجبور به مصرف دارو در این دوران شدید؛ حتما از متخصص کمک بگیرید. برای دریافت مشاوره کودک کلیک نمایید.

برای دریافت مشاوره در زمینه مصرف دارو در بارداری می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت شهری با شماره 9099070354 جهت ارتباط با مرکز مشاوره روانشناسی آواژه تماس حاصل نمایید.

مصرف دارو در بارداری

مصرف برخی از داروهای مکمل در این دوران جزو مراقبت های دوران بارداری محسوب شده و هیچ ضرری برای مادر و جنین ندارد. اما در صورتی که مادر در این دوران به بیماری خاصی مبتلا شود و یا از قبل از دوران بارداری از داروهای خاصی استفاده می‌کرده است؛ باید در این مورد تصمیم گیری شده و اقداماتی را انجام داد. حتی قطع ناگهانی داروهای قبل از بارداری و یا شروع ناگهانی آنها می‌تواند شرایط خطرناکی را ایجاد نماید. از این رو بهتر است در این مورد اطلاعات کافی را قبل از شروع دوران بارداری دریافت کرده و با متخصصین مشورت نمایید. برای اطلاع از خطرات مصرف الکل در بارداری کلیک نمایید.

داروهای ممنوعه در دوران بارداری

در ابتدا باید گفت که مصرف بیشتر داروها در دوران بارداری ممنوع هستند. حتی ساده ترین مسکن هایی که زنان قبل از دوران بارداری به راحتی آنها را مصرف می‌کردند نیز در این دوران خطرساز می‌شوند. بسیاری از نوزادان تحت تاثیر مصرف این داروها دچار اعتیاد شده و یا مبتلا به عقب ماندگی ذهنی و جسمی می‌شوند. البته زمان مصرف این داروها نیز در دوران بارداری اهمیت دارد.

متخصصین بارداری نه ماهه را به سه دوره سه ماهه تقسیم کرده و پیشنهاد می‌کنند که در سه ماهه اول مادران به هیچ عنوان دارو مصرف نکرده و در سه ماهه دوم و سوم نیز در شرایط ضروری و با تجویز پزشک اینکار را انجام دهند. مسکن ها، داروهای اعصاب و روان، برخی از واکسن ها و… همگی از داروهای ممنوعه محسوب می‌شوند که در ادامه بیشتر در مورد آنها توضیح خواهیم داد. برای اطلاع از خطرات مصرف شیشه در بارداری کلیک نمایید.

رده بندی مصرف دارو در بارداری

سالها پیش سازمان غذا و دارو آمریکا داروهای مختلف را بر اساس ملاحضات دوران بارداری طبقه بندی کرده و آنها را در پنج رده مختلف A,B,C,D,X قرار داد. این گروهبندی جهان شمول بوده و راهنمای خوبی برای مادران باردار محسوب می‌شود که چه دارویی را مصرف کنند و یا مصرف چه دارویی برایشان مجاز نیست. این نکته را فراموش نکنید که مصرف این دارو ها تنها در مورد دوران بارداری مجاز بوده و در مورد شیردهی صادق نیست.

رده A

داروهای این گروه مورد آزمایش قرار گرفته و هیچ خطری برای مادر و جنین در دوران بارداری ایجاد نمی‌کنند. در واقع مادران می‌توانند در هریک از سه ماهه های بارداری از آنها استفاده نمایند. برخی از این دارو شامل موارد زیر می‌شوند.

?تیامین

?پیریدوکسین

?فولیک اسید

?داکسی الامین

?ایزونیازید

?دکسترومترفان

رده B

در این رده نیز شواهدی مبنی بر خطرناک بودن این داروها در دوران بارداری وجود نداشته و مادران می‌توانند در این دوران از آنها استفاده نمایند. البته بحث های زیادی در مورد داروهای این رده وجود دارد و برخی معتقدند که مطالعات به اندازه کافی بر آنها انجام نشده است. اما به طور کلی چه در تحقیقات انسانی و چه در آزمایشات حیوانی شاهد هیچگونه آسیبی نبوده ایم. سفپودوکسیم، سفپروزیل، پرمترین، مفلوکین، مترونیدازول، کلیندامایسین، آزیترومایسین، دوریپنم، آزترئونام، سفالاکسین، سفپیم، سفدینیر، اگزاسیلین، آموکسی سیلین، آمپی سیلین و… از این دست داروها هستند.

رده C

اما در مورد داروهای این رده، به طور کامل نمی‌توانیم خطر را رد کنیم. چرا که با آزمایشات بر روی حیوانات، دانشمندان شاهد هیچگونه پیامدی نبودند. اما این داروها بر روی انسان ها امتحان نشده اند. از این رو قبل از تجویز باید در مورد خطرات بالقوه آنها با مادر صحبت کرده و او را در جریان گذاشت. همچنین مادر در شرایط کنترل شده و تحت نظر باید از این داروها استفاده نماید.

رده D

این رده از داروها برای جنین انسان خطرناک هستند. اما گاهی متخصصین آنها را برای درمان تجویز می‌کنند. به همین دلیل بهتر است از این داروها تنها زمانی استفاده شود که شرایط تهدید کننده زندگی یا بیماری جدی وجود داشته باشد و یا روش ایمن تری در دسترس نباشد. این داروها نیز شامل هیدروکسی‌کلروکین، توپیرامات، ووریکونازول، سولفات منیزیم، تیگ سایکلین، فنوباربیتال، مینوسایکلین، آلپرازولام، داکسی سایکلین، دیازپام، کاربامازپین، میدازولام و… می‌شوند.

رده X

این رده از داروها کاملا منع مصرف دارند. در واقع مطالعات برروی حیوانات و انسانها به طور کامل نشان داده اند که این داروها برای مادر و جنین خطرناک هستند. می‌توان گفت که معایب این داروها از مزایای آنها بیشتر است و به همین دلیل بهتر است مادران به هیچ عنوان از آنها استفاده نکنند. این داروها شامل موارد زیر می‌شوند.

• والپروات
• ریباویرین
• متوترکسات
• آلیسکیرن
• بوسنتان
• تریازولام
• لوونورژسترل
• اولیپریستال
• ایزوترتینوئین
• ریوسیگوات
• اکسی‌توسین

داروهایی که می‌توان در دوران بارداری مصرف نمود

همانطور که در قسمت های قبلی هم به آن اشاره شد؛ مصرف برخی از داروها در دوران بارداری منع جدی ندارند و با مصرف آنها مشکل برای جنین ایجاد نمی‌شود. حتی اگر در سه ماهه اول و دوم بارداری مصرف شوند. برای مثال مصرف ویتامین های مختلف و یا برخی از داروهای درمان آلرژی، داروهای رفع یبوست و اسهال، استامینوفن، شربت ها و قرص هایی برای درمان سوزش معده، داروی راش و… همگی داروهای مجار بارداری هستند. البته بازهم در مورد نوع آنها و دوز مصرفی باید با متخصص مشورت نمود.

اگر در بارداری نیاز به مصرف دارو بود؛ چه کنیم؟

گاهی افراد در دوران بارداری دچار بیماری هایی می‌شوند که برای درمان آنها حتما نیازبه مصرف دارو دارند. در این شرایط حتما باید با متخصص مشورت کرده و تا حد امکان از روش های خانگی و گیاهی برای درمان استفاده نمایند. همچنین اقدامات پیشگیرانه را انجام داده تا کمتر به بیماری مبتلا شوند.

داروهای گیاهی در دوران بارداری

داروهای گیاهی بهتر است به عنوان مکملی در کنار روش های درمانی دیگر مورد استفاده قرار گیرند. این روش ها به طور کامل مورد تایید نبوده و نمی‌‌توانند جایگزین مصرف دارو در بارداری شوند. از این رو بهتر است در استفاده از آنها زیاده روی نکرده و به طور کنترل شده از این روش ها استفاده نمایند.

سخن پایانی

در بیشتر موارد مصرف دارو در بارداری با ریسک زیادی همراه است. اما در این میان داروهایی نیز هستند که می‌توان از آنها استفاده نمود. اما بهتر است مادران قبل از استفاده از دارو به طور خودسرانه، حتما با متخصص و پزشک خود مشورت کرده و سپس اینکار را انجام دهند.

برای دریافت مشاوره در زمینه مصرف دارو در بارداری می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت شهری با شماره 9099070354 جهت ارتباط با مرکز مشاوره روانشناسی آواژه تماس حاصل نمایید.

سوالات متداول

آیا خوردن اسید فولیک در بارداری ضروری است؟

بله، مصرف اسید فولیک به خصوص در هفته های اول بارداری از نوافص مادرزادی پیشگیری می‌کند. برای دریافت بهترین مکمل با متخصص خود در ارتباط باشید.

آیا مصرف داروی ضد افسردگی در دوران بارداری خطرناک است؟

برخی از داروهای ضد افسردگی نظیر پاروکستین ریسک بروز نواقص مادرزادی را افزایش می‌دهند و برخی دیگر ایمن هستند. لازم است ابتدا از یک روانشناس کمک گرفته و درمان های غیردارویی را امتحان کنید. در صورتی که روانشناس تشخیص دهد نیاز به مصرف دارو ضروری است باید به کمک یک روان پزشک مناسب‌ترین دارو تجویز شود.

منبع: مصرف دارو در بارداری